L?ch s? v? gi?y (Ph?n 1)

Gi?y là m?t lo?i v?t li?u m?ng ???c làm t? ch?t x? dày t? vài tr?m μm cho ??n vài cm, th??ng có ngu?n g?c th?c v?t, và ???c t?o thành m?ng l??i b?i l?c liên k?t hi?r? kh?ng có ch?t k?t dính. Th?ng th??ng gi?y ???c s? d?ng d??i d?ng nh?ng l?p m?ng nh?ng c?ng có th? dùng ?? t?o hình các v?t l?n (papier-maché). Trên nguyên t?c gi?y ???c s?n xu?t t? b?t g? hay b?t gi?y. Lo?i gi?y quan tr?ng nh?t v? v?n hóa(chǎn) là gi?y vi?t. Bên c?nh ?ó gi?y ???c s? d?ng làm v?t li?u bao bì, trong n?i th?t nh? gi?y dán t??ng, gi?y v? sinh hay trong th? c?ng trang trí, ??c bi?t là ? Nh?t và Trung Qu?c.

Tr??c khi phát minh ra gi?y, con ng??i ?? ghi chép l?i các v?n ki?n là các hình v? trong các hang ??ng ho?c kh?c lên các t?m bia b?ng ??t sét, và sau ?ó n?a là ng??i ta dùng da ?? l?u tr? các v?n ki?n. K? t? khi ng??i Trung Qu?c phát minh ra gi?y vào n?m 105, gi?y ?? b?t ??u ???c s? d?ng r?ng r?i ? Trung Qu?c và m?i cho ??n n?m 750 k? thu?t s?n xu?t gi?y m?i lan truy?n ??n Samarkand qua các tù binh ng??i Trung Qu?c trong m?t cu?c tranh ch?p biên gi?i. Gi?y ???c mang ??n chau ?u t? th? k? th? 12 qua các giao l?u v?n hóa(chǎn) gi?a ph??ng Tay Thiên chúa giáo và ph??ng ??ng ? R?p c?ng nh? qua n??c Tay Ban Nha th?i k? H?i giáo.

Tr??c khi có gi?y

Các hình v? trong hang ??ng là nh?ng v?n ki?n lau ??i nh?t do con ng??i v? b?ng b?t màu. Ng??i Sumer, có n?n v?n hóa(chǎn) cao lau ??i nh?t ???c bi?t ??n, vi?t trên nh?ng t?m bia b?ng ??t sét (v?n t? hình nêm, b?t ??u t? kho?ng 3300 n?m tr??c C?ng nguyên). Các v?t li?u h?u c? dùng ?? vi?t lên sau ?ó ít b?n h?n. N?u kh?ng có nh?ng t?m bia b?ng ??t sét c?a ng??i Sumer chúng ta bi?t r?t ít v? th?i gian này. Da, gi?y da (parchment), g?, v? cay, gi?y cói (gi?y ch? th?o) - có ? Ai C?p kho?ng 3000 n?m tr??c C?ng nguyên - và gi?y ??u có th? cháy và b? phan h?y sinh h?c.

Gi?y cói (gi?y ch? th?o) làm b?ng m?t lo?i lau s?y (cay cói gi?y hay cay ch? th?o – cyperus papyrus, h? Cói) ???c bu?c vào v?i nhau và ??t chéo lên nhau tr??c khi ???c ép l?i. Ng??i ta vi?t trên ?ó b?ng m?c ?? hay ?en. M?c ?en bao g?m b? hóng và m?t dung d?ch t? nh?a c?a cay keo (gummi arabicum). M?c ?? ???c làm t? hoàng th?. Ng??i ta dùng m?t cay c? làm t? cay s?y (cay lau) ?? vi?t.

M?c dù cay cói gi?y (cay ch? th?o) c?ng có ? Hy L?p nh?ng kh?ng ???c lan truy?n ra ngoài n??c. Trong th? k? th? 3 ng??i Hy L?p thay th? c? vi?t b?ng l?ng chim. T? gi?y trong các th? ti?ng ? chau ?u (papier, paper...) d?n t? tên c?a cay cói gi?y - papyrus.

Ngoài ra ng??i ta còn vi?t trên gi?y da là lo?i da m?ng ch?a ???c thu?c.

? Roma ng??i ta s? d?ng c? gi?y cói (gi?y ch? th?o) l?n b?ng làm b?ng sáp, v?n th? ???c khía lên b?ng m?t cay nh?n. Dùng m?t t?m c?o có th? làm ph?ng sáp l?i và l?i có th? vi?t lên trên t?m b?ng này. ? ?n ?? ng??i ta dùng lá cay c?. ? Trung Qu?c, tr??c khi phát minh ra gi?y, x??ng, v? sò ?c, ngà voi, sau ?ó là ??ng thau, s?t, vàng, b?c, thi?c, th?ch anh, ?á, ??t sét, tre và t? l?a ??u ???c dùng ??n.

Trong th? k? th? 5 (tri?u nhà H?u Hán) Ph?m Di?p ?? t??ng thu?t l?i:

       T? x?a ng??i ta ?? dùng thanh tre ?? vi?t, ???c c?t l?i v?i nhau. C?ng có m?t lo?i gi?y làm t? ph? ph?m c?a t? l?a. Nh?ng t? l?a quá ??t còn các thanh tre thì quá n?ng nên kh?ng s? d?ng thích h?p. Vì th? Thái Luan (蔡倫) ngh? ra k? làm gi?y t? các v? than cay, s?i than cay, t? cay gai d?u c?ng nh? t? v?i và l??i ?ánh cá c?. N?m 105 C?ng nguyên ?ng tau lên Hoàng th??ng và ???c ngài khen th??ng cho tài n?ng c?a ?ng. T? ??y gi?y tr? nên th?ng d?ng và trong c? v??ng qu?c m?i ng??i ??u g?i ?ó là gi?y c?a quy nhan Thái.

Các khám phá v? kh?o c? ? Trung Hoa c?ng v?i phép tính tu?i b?ng carbon phóng x? ch?ng minh r?ng gi?y ?? hi?n di?n t? hai th? k? tr??c Thái Luan, nh?ng ng??i ta v?n cho Thái Luan là ng??i phát minh ra gi?y th?c th? nh? ngày nay.

L?ch s? phát tri?n gi?y

L?ch s? phát tri?n c?a gi?y

Phát minh ra gi?y

Nh? v?y gi?y làm t? t? l?a ?? ???c bi?t ??n tr??c khi Thái Luan phát minh ra gi?y trong th? k? th? 1, kho?ng n?m 105, ch? y?u làm t? s?i bên trong c?a v? cay dau (dau t?m). Tr??c ?ó c?ng ?? có gi?y làm t? cay gai d?u (Cannabis), còn ???c g?i là cay c?n sa, nh? n?m m?u gi?y ???c tìm th?y trong nh?ng n?m t? 1973 ??n 1978 ?? ch?ng minh. Các ghi ??nh th?i gian ???c so sánh l?i cho th?y các m?u gi?y này ph?i có ngu?n g?c t? kho?ng n?m 140 ??n 87 tr??c C?ng nguyên.

M?t lo?i nguyên li?u gi?y khác là cay th?y h??ng (Daphne). Cay gai d?u và th?y h??ng có s?i dài h?n nh?ng lo?i g? ???c s? d?ng ngày nay và qua ?ó mà có ?? b?n cao. Hai tính ch?t này cho phép gi?y ???c s? d?ng vào nh?ng m?c ?ích khác ngoài m?c ?ích ?? vi?t. Các ?? v?t ?? trang trí và qu?n áo c?ng ???c s?n xu?t theo truy?n th?ng t? gi?y ? ??ng á.

Nguyên li?u làm gi?y ???c c?t v?n ra và gi? nh? trong n??c thành b?t l?ng. Các s?i ???c phan tán m?ng trong n??c. ??u tiên gi?y ???c múc ra b?ng m?t cái ray n?i trên m?t n??c. L??i ? d??i ?áy ray ???c g?n ch?t vào khung. M?i t? gi?y ???c múc ra ph?i ???c làm kh? trong ray và ch? ???c ?em ra sau khi kh?. Vì th? mà c?n ??n r?t nhi?u ray. K? thu?t này lan truy?n ??n ng??i Thái vào kho?ng n?m 300.

Vào kho?ng n?m 600 k? thu?t múc gi?y c?i ti?n dùng lo?i ray múc lan truy?n ??n Tri?u Tiên và sau ?ó ??n Nh?t. ? lo?i ray múc này khung ray có th? g? ra kh?i ray. T? gi?y v?a ???c múc có th? ???c l?y ra khi còn ?m và ?em ?i ph?i kh?. K? thu?t này còn ???c s? d?ng cho ??n ngày nay ? các lo?i gi?y múc b?ng tay và nói chung nguyên t?c s?n xu?t gi?y (c?t v?n, gi? nh? trong n??c, múc và hong kh?) v?n kh?ng thay ??i cho ??n ngày nay.

? Nh?t ng??i ta c?i ti?n k? thu?t này và pha vào b?t c?a s?i gi?y nh?a t? r? c?a cay b?p mì (Abelmoschus manihot). Các s?i ???c phan tán ??u h?n và kh?ng còn b? vón c?c n?a. Lo?i gi?y này ???c g?i là gi?y Nh?t

? chau ?u sau này gi?y ???c ép t?ng ch?ng, gi?a hai t? gi?y có lót m?t t?m v?i hay n? (ph?t). Qua ?ó mà quá trình làm kh? gi?y ???c t?ng nhanh h?n và gi?y ???c nén ch?t l?i.

Ngu?n wikipedia

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

IN C?NG NGHI?P Và QU?NG CáO KCL Designs

HOTLINE: 01278.395.169

E-MAIL: quyen.inphunkcl@gmail.com

Website: www.zibon.cc